Bạn có thể dùng công cụ AI như ChatGPT khi viết bài luận du học hông?
Summary
Khi các công cụ AI như ChatGPT hay Google Gemini ngày càng phổ biến, nhiều bạn bắt đầu tự hỏi: Liệu mình có thể dùng AI để viết bài luận du học không? Câu trả lời là có – và cũng là không. Có, vì bạn hoàn toàn có thể tận dụng AI để hỗ trợ trong quá trình viết. Nhưng không, vì bạn không nên để AI viết hộ toàn bộ bài luận của mình.
“Crimson luôn khuyến khích học sinh tận dụng tất cả những gì mình có. Và AI cũng là một trong những công cụ đó,” thầy George Gatsios, Giám đốc Deltaschool AI kiêm Phó Chủ tịch Phát triển Dự án Mới tại Crimson Education, chia sẻ. Thầy Gatsios đã hỗ trợ học sinh của Crimson từ năm 2019, giúp nhiều em trúng tuyển vào các trường đại học hàng đầu mà mình mong muốn.
“AI có thể được dùng để gợi ý ý tưởng, hỗ trợ diễn đạt — từ việc viết câu chủ đề, chỉnh sửa câu chữ cho đến lập dàn ý và rà soát lỗi ngữ pháp,” thầy George Gatsios chia sẻ. “Đặc biệt, với những bạn không phải người bản ngữ, công cụ này thực sự có thể tạo nên khác biệt rất lớn.”
Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ những cách sử dụng AI một cách hợp lý, cũng như những trường hợp nên tránh trong quá trình viết bài luận xin học.
Tại sao bạn không nên để AI viết bài luận?
Hai năm trước, khi các công cụ viết AI lần đầu xuất hiện, tin tức về chúng khiến nhiều người tưởng rằng AI có thể viết hay như con người. Thật ấn tượng, với những nhiệm vụ viết lách đơn giản, “bot” này thực sự làm tốt hơn mức nhiều người nghĩ. Ví dụ, nếu bạn đang trao đổi ý kiến với bạn bè trong một nhóm tin nhắn, việc viết của AI có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với việc viết của con người.
Nhưng khi nói đến viết bài luận đại học, đó là một câu chuyện khác. Những chuyên viên tuyển sinh đại học đọc bài luận của bạn là những người đã quen với việc đọc và viết rất nhiều, mang tư duy học thuật. Khi họ đánh giá bài luận, họ tìm kiếm những điểm nổi bật, không chỉ là những câu chữ chung chung.
Đây là hồ sơ xin học của bạn, vì vậy không có gì quan trọng hơn. Bạn muốn bài luận của mình không chỉ tốt mà phải thật xuất sắc!
1. AI viết ổn nhưng chưa tuyệt
Các công cụ AI ngày nay học từ một lượng dữ liệu khổng lồ, với ChatGPT thì gần như là cả Internet. Nhờ vậy, AI có thể tạo ra những câu văn rất mượt mà và dễ đọc. Nhưng khi viết bài luận đại học, AI vẫn chưa tạo ra được những ý tưởng hoặc cách diễn đạt thực sự nổi bật.
Các chuyên viên tuyển sinh ở những trường đại học hàng đầu xem hàng trăm, thậm chí hàng nghìn hồ sơ mỗi năm. Vì thế, họ ngay lập tức nhận ra bài luận nào chỉ chung chung (AI), còn bài nào thực sự có cá tính và suy nghĩ riêng của người viết.
“Bài luận của bạn phải thật nổi bật và hấp dẫn. Nó không thể chỉ là những ý tưởng quen thuộc, đại trà. Nếu bạn cứ sao chép cách viết mà hầu hết mọi người tạo ra với ChatGPT, thì chắc chắn bạn sẽ bị lẫn vào đám đông.”
2. AI có thể tạo ra thông tin không chính xác
Một trong những nhược điểm lớn nhất khi để AI viết bài luận là nó có thể viết những điều không đúng sự thật. Về cơ bản, AI chỉ đang phỏng đoán xem bạn muốn thấy gì.
“Khi AI viết, đôi khi nó tạo ra thông tin sai mà bản thân không biết. Nguyên nhân là vì AI chỉ đang đoán xem từ hoặc ý tưởng nào có khả năng xuất hiện tiếp theo, giống như gợi ý từ trên điện thoại. Nó không quan tâm việc chính xác, chỉ cố gắng nghe cho có vẻ đúng. Bạn có thể tưởng tượng AI như một người bạn rất tự tin, nhưng đôi khi nói những điều… không chính xác lắm.”
3. Các trường đại học sử dụng công cụ phát hiện AI
Hầu hết cán bộ tuyển sinh có thể nhận ra ngay một bài luận được viết bởi AI chỉ sau vài dòng đọc đầu tiên. Thêm vào đó, các công ty hỗ trợ xử lý hồ sơ cho trường cũng có thể dùng công cụ để phát hiện AI.
Các công cụ như GPTZero hay Turnitin có thể phân tích bài viết để ước lượng khả năng nó được AI tạo ra. Dĩ nhiên, những công cụ này không hoàn hảo, nhưng chúng có thể đưa ra một con số xác suất. Nếu bài luận của bạn bị đánh giá là rất có khả năng do AI viết, điều này có thể gây nghi ngờ về tính chân thực của toàn bộ hồ sơ.
4. Sử dụng AI có thể vi phạm chuẩn mực đạo đức của trường
Hầu hết các trường đại học, đặc biệt là Ivy Leagues và các trường đại học hàng đầu khác, đều có các quy tắc danh dự, lời thề và cam kết — một số có từ hàng thập kỷ hoặc thậm chí hơn một thế kỷ. Những lời thề này được tạo ra để ngăn chặn gian lận học thuật. Nội dung cam kết mà bạn ký thường sẽ có dạng: “Trên danh dự của tôi, tôi không nhận bất kỳ sự trợ giúp không được phép nào trong bài tập/thi này.”
Các bộ quy tắc danh dự nghe có vẻ cổ điển, nhưng các trường đại học rất nghiêm túc trong việc thực hiện. Sinh viên bị phát hiện gian lận hoặc đạo văn hoặc giúp người khác làm điều đó có thể bị đình chỉ hoặc đuổi học. Tương tự, những ứng viên nộp bài luận không phải do chính mình viết không chỉ có nguy cơ bị từ chối, mà còn có thể bị liệt vào danh sách đen và không được nộp hồ sơ vào trường lần nữa.
Thực sự không đáng để mạo hiểm.
5. Bài luận là cơ hội để thể hiện cách bạn tư duy
Cuối cùng, hãy cân nhắc lý do tại sao các trường đại học lại yêu cầu bài luận cá nhân. Hội đồng tuyển sinh muốn hiểu rõ con người bạn — cách bạn tư duy và lý luận, cách bạn truyền đạt ý tưởng đến người khác, và cách bạn xử lý những trải nghiệm trong cuộc sống.
Nếu bạn nghĩ rằng chỉ cần cho AI nhiều thông tin cá nhân và hướng dẫn chi tiết là có thể tạo ra một bài luận xuất sắc, theo thầy Gatsios thì điều đó vẫn không đủ. Bạn có thể cung cấp AI những chi tiết về bản thân, gia đình, nơi sinh, sở thích, đội thể thao hay các hoạt động cộng đồng… nhưng AI vẫn không thể viết được một bài luận thực sự nổi bật và gây ấn tượng.
“Ngôn ngữ trong bài mơ hồ và thiếu cá nhân. Nó không cho thấy bạn là ai và thiếu bối cảnh cụ thể. Thêm nữa, nó quá chung chung, sáo rỗng và không có giọng văn riêng. Tôi không biết học sinh này thực sự là ai. Khi đọc bài, tôi có cảm giác nó có thể do máy tính tạo ra, và thực sự là như vậy. Bài cũng không tập trung vào trường cụ thể, điều này là một sai lầm nghiêm trọng, đặc biệt trong quá trình tuyển sinh ở Mỹ.”
Cuối cùng, nếu bạn không chịu tự viết bài luận của mình, các trường mà bạn nộp hồ sơ rất có thể sẽ kết luận rằng bạn chưa sẵn sàng cho đại học.
Cách dùng AI để giúp bạn viết bài luận đại học
Bây giờ, khi bạn đã hiểu AI không thể giúp bạn như thế nào, hãy cùng xem những cách mà AI có thể hỗ trợ. Quay lại ý tưởng sử dụng AI như một công cụ trợ giúp, có rất nhiều việc mà AI làm rất tốt và có thể giúp bạn trong quá trình viết bài luận.
1. Tìm Ý Tưởng
Các công cụ AI như ChatGPT và Google Gemini rất tuyệt vời cho việc tìm ý tưởng. Nếu bạn đặt câu hỏi một cách cẩn thận và rõ ràng, những công cụ này sẽ đưa ra rất nhiều ý tưởng khác nhau. Sau đó, bạn có thể tiếp tục tinh chỉnh kết quả bằng những câu hỏi bổ sung, ví dụ: “Làm thế nào để phát triển ý tưởng này hơn nữa?” hoặc “Có những ví dụ cụ thể nào cho ý tưởng này?”
Khi được sử dụng theo cách này, AI chắc chắn có thể giúp khởi động quá trình sáng tạo ý tưởng của bạn.
“Tôi có những học sinh ở Singapore nơi chúng tôi đang cố gắng tìm ra dự án capstone của họ sẽ là gì và vì vậy chúng tôi sẽ làm việc, ba người chúng tôi — ChatGPT, học sinh của tôi và tôi — để tạo ra hàng trăm ý tưởng,” thầy Gatsios nói. “Sau đó, tôi có thể giúp học sinh thảo luận, tìm ra ý tưởng nào thực sự tốt, ý tưởng nào không.”
2. Giúp Lên Dàn Ý
Một điều nữa mà AI làm rất tốt là lập dàn ý cho ý tưởng. Ví dụ, nếu bạn đã rút gọn các ý tưởng cho bài luận xuống còn 3–5 ý tưởng tiềm năng — tất cả đều có thể minh họa câu chuyện về chính bạn — thì bạn có thể nhờ AI tạo dàn ý chi tiết cho từng ý tưởng.
Một dàn ý có thể giúp bạn nhìn toàn cảnh bài luận: ý tưởng được triển khai ra sao, điểm kết thế nào, và cách các phần liên kết với nhau. Khi nhìn vào dàn ý này, bạn có thấy hứng thú để viết không? Ý tưởng đó có cảm giác đúng với chính bạn không, hay có những phần khiến bạn chán nản hoặc gò bó khi viết?
Các dàn ý do AI tạo ra có thể giúp bạn tập trung vào ý tưởng bài luận khiến bạn hào hứng và muốn viết. “ChatGPT rất hữu ích cho những việc mang tính mở và tự phát triển ý tưởng,” thầy Gatsios chia sẻ.
3. Viết Lại Câu
Một khả năng khác mà các công cụ AI làm tốt là diễn đạt lại văn bản. Điều này có thể hữu ích theo nhiều cách. Bạn có thể nhờ AI:
- Viết lại một câu còn gượng gạo
- Diễn đạt lại một đoạn văn để ý tưởng trở nên rõ ràng hơn
- Gợi ý một đoạn tóm tắt dựa trên các đoạn văn trước đó
- Chỉnh sửa bản nháp để câu chữ mượt mà và logic hơn
Chỉ cần chắc chắn rằng kết quả cuối cùng vẫn giữ được giọng văn và cá tính của bạn. Đừng quên rằng các trường đại học yêu cầu bài luận để hiểu rõ con người bạn, vì vậy hãy viết một cách cá nhân và chứng minh rằng bạn phù hợp với ngôi trường đó.
“Bạn cần đảm bảo rằng nếu xóa tên trường ra khỏi bất kỳ bài luận nào bạn viết, người đọc vẫn có thể nhận ra rằng bạn đang viết cho trường đó,” thầy Gatsios chia sẻ. “Bạn muốn chắc chắn rằng họ biết bạn đang nói về họ, chứ không phải chỉ copy-paste.”
4. Ngữ Pháp, Chính Tả và Từ Đồng Nghĩa
Một số học sinh dùng AI để kiểm tra ngữ pháp và chính tả, đồng thời giúp tìm từ ngữ hay hơn hoặc phù hợp hơn cho câu văn. Tuy nhiên, nếu bạn thực sự lo ngại về ngữ pháp và chính tả, vẫn có những công cụ chuyên biệt làm việc này hiệu quả hơn, ví dụ như Grammarly. Còn về chính tả, Google Docs cũng có tính năng kiểm tra sẵn, và tất cả chúng ta nên tận dụng nó.
5. Dịch Ngôn Ngữ
AI có thể rất hữu ích trong việc dịch văn bản từ ngôn ngữ chính của học sinh sang tiếng Anh. Nó có thể biến các cách diễn đạt quen thuộc trở nên tự nhiên hơn và giúp bài viết của bạn mượt mà, trôi chảy hơn.
“Nếu bạn không phải là người bản ngữ tiếng Anh, AI có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn,” thầy Gatsios chia sẻ. “Nếu bạn có thể viết một thứ gì đó bằng tiếng Anh cơ bản, hãy đưa nó cho ChatGPT, nó có thể chỉnh sửa và nâng cấp cho bạn. Tôi dùng cách này với tiếng Quan Thoại, tiếng Đức. Tôi sẽ nhờ AI giúp diễn đạt câu văn tự nhiên hơn, và kết quả thật tuyệt vời.”
Và miễn là bạn đã viết bài luận trước bằng ngôn ngữ chính của mình, thể hiện tất cả suy nghĩ gốc của bạn, bản dịch sẽ đọc như thật và không bị phát hiện bởi các công cụ phát hiện viết AI.
Tương lai của AI trong hồ sơ xin học đại học
Như bạn có thể thấy, ChatGPT và các công cụ AI khác có thể là nguồn trợ giúp hữu ích khi viết bài luận đại học, nhưng bạn không thể dựa hoàn toàn vào chúng để làm thay công việc viết lách của mình.
Mặc dù AI rất giỏi trong việc tạo ý tưởng, tạo dàn ý, diễn đạt lại câu và cải thiện ngữ pháp và chính tả, nhưng nó không thể thay thế cho sự biểu đạt cá nhân và tư duy phản biện của bạn. Và hiện tại, các công cụ AI này vẫn chưa đủ giỏi để viết bài luận đại học.
“Một số thay đổi mà chúng ta có thể thấy là có lẽ các trường đại học sẽ bỏ yêu cầu viết bài luận hoặc tập trung nhiều hơn vào các hình thức thay thế ngoài bài luận, như phỏng vấn qua video, hồ sơ năng lực, và những cách khác để thể hiện con người bạn,” thầy Gatsios chia sẻ.
“Các chuyên viên tuyển sinh muốn biết ‘học sinh này là ai’, và bài luận từng làm điều đó rất tốt. Nhưng bây giờ, khi bài luận có thể được tạo ra chỉ trong vài giây, thì nó không cung cấp cùng loại thông tin như trước đây cho các nhân viên tuyển sinh. Vì vậy, tôi nghĩ rằng có thể sẽ xuất hiện những hình thức mới, chưa tồn tại hiện nay, để thay thế cho các bài luận truyền thống.”
AI là một công nghệ đang phát triển nhanh chóng, và đã có nhiều ứng dụng mới và hữu ích trong lĩnh vực công nghệ giáo dục. Các chuyên gia chiến lược của Crimson Education, những người làm việc với học sinh của chúng tôi, đang sử dụng AI để giúp các bạn trẻ chuẩn bị vào đại học có lợi thế sớm.
“Một trong những công cụ mà chúng tôi có là hệ thống gợi ý thông minh,” thầy Gatsios chia sẻ. “Dựa trên tình hình cá nhân của bạn, bao gồm mối quan hệ với trường học, gia đình, các hoạt động, sở thích và mục tiêu của bạn, hệ thống sẽ đưa ra những gợi ý giúp bạn cải thiện hồ sơ.”
Điều này có thể giúp các bạn trẻ bắt đầu cân nhắc việc vào đại học, ngay cả khi trước đó chưa nghĩ tới.
“Tôi làm việc với nhiều bạn từ 11 đến 14 tuổi, nghĩa là nếu bạn đã bắt đầu nhận được những gợi ý thông minh từ công nghệ, kết hợp cùng các chuyên gia chiến lược, bạn sẽ có rất nhiều thời gian để khám phá, thử nghiệm, đi sâu hơn vào những điều bạn quan tâm, và từ bỏ những gì không còn phù hợp. Khi đến lúc nộp hồ sơ đại học, bạn có thể có một bộ hồ sơ nổi bật hơn hẳn so với bạn bè cùng trang lứa. Vì vậy, tôi cho rằng tính năng gợi ý thông minh là một điểm mạnh tuyệt vời mà công nghệ của Crimson mang lại.”
